Nowoczesny Kopciuszek i tańce Bollywoodu

Rację miała Anna Dymna, gdy przed ośmioma laty, dzięki uprzejmości dyrektora Krzysztofa Orzechowskiego, sprawiła, że miejscem Finału Ogólnopolskiego Festiwalu Twórczości Teatralno-Muzycznej Osób Niepełnosprawnych „Albertiana” stała się Duża Scena Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. „Ci ludzie godni są tak pięknego teatru – mówiła publicznie aktorka. - Ich twórcza praca zasługuje na to, by wyjść z zacisza ciasnych salek terapeutycznych i prezentować się szerokiej publiczności”. W jej słowach nie było przesady. Tegoroczny, ósmy już finał „Albertiany” po raz kolejny w pełni to udowodnił: oczarowywał widzów barwami kostiumów, świateł i ekspresją gestu. Pokazał, że rola teatru tworzonego przez osoby niepełnosprawne

nie ogranicza się tylko do terapii

Widać było wysiłek i zapał, jaki w tworzenie spektakli włożyli ich wykonawcy. Stali bywalcy „Albertiany”, tacy jak ksiądz kardynał Franciszek Macharski, Lidia Jazgar, rokrocznie prowadząca, wspólnie z Anną Dymną, festiwalową konferansjerkę, Krzysztof Orzechowski, dyrektor Teatru Słowackiego, albo członkowie Bractwa Kurkowego, przyznawali, że poziom imprezy staje się coraz wyższy. Rzeczywiście. Oglądając „Pana Tadeusza inaczej” w wykonaniu Zespołu Teatralnego „Zgiełk”, „Nowoczesną bajkę o Kopciuszku” w wykonaniu Zespołu Teatralnego „Różowe okulary” czy „Pudło marzeń” (scenografię w spektaklu stanowiła jedynie sporych rozmiarów bryła sześcianu) Zespołu Teatralnego „Pudełko”, nie można było nie czuć zaskoczenia.
Kopciuszek, który, zamiast samemu krzątać się po domu, zamawia przez telefon serwis sprzątający, a z Księciem porozumiewa się za pomocą Internetu? Tańce rodem z filmów wyprodukowanych przez Bollywood? Muzyka techno połączona z dalekowschodnią? Dlaczego nie? W teatrze, podobnie jak w innych dziedzinach sztuki, wszystko jest przecież możliwe. Wydaje się, że większość zespołów występujących podczas tegorocznej „Albertiany” poszła śladem profesjonalnych teatrów, które nawet zdarzenia z utworów Ajschylosa albo Jana Kochanowskiego - chociaż nie wszystkim to odpowiada - umieszczają we współczesnych realiach. Jak stwierdził Michał Stanowski, koordynator międzynarodowego projektu teatralnego „Nieprzetarty szlak”, dzięki któremu podczas VIII „Albertiany” wystąpił gość specjalny - Integracyjny Teatr „Antineja” ze Lwowa (zaprezentował spektakl w technice "czarnego teatru")

czas skończyć z infantylizmem

w twórczości osób niepełnosprawnych.
- Zamierzeniem było stworzenie przedstawienia prostego, czytelnego dla naszych aktorów, a jednocześnie odnoszącego się do ich pragnień i marzeń – powiedziała Bożena Jeziak, terapeutka z Warsztatów Terapii Zajęciowej „Promyk” Fundacji Pomocy Dzieciom i Młodzieży Niepełnosprawnej im. Stanisława Kostki, którego podopieczni zaprezentowali spektakl „Pudełko”. – Chcieliśmy stworzyć przedstawienie nie przekraczające możliwości występujących w nim aktorów, ale jednocześnie takie, w którym ich niepełnosprawność będzie najmniej widoczna.
Oszczędna scenografia przedstawienia i jego metaforyczna forma zrodzona z naturalnej, wewnętrznej potrzeby uczestników do podzielenia się tęsknotami związanymi z otaczającym światem, odkrywaniem go i pielęgnowaniem, bardzo odpowiadały niepełnosprawnym artystom ze Śląska.
- Moim marzeniem jest być gwiazdą filmową – wyznała Kasia, jedna z aktorek „Pudełka” – dlatego na scenie poruszałam się zgrabnie w takt muzyki. Czuję teraz wielkie szczęście.
Niezwykle interesującym spektaklem było także „Święto Diwali” wystawione przez Zespół Teatralny „Kasta” ze Środowiskowego Ośrodka Wsparcia „Pinokio” z Poniatowej. Stanowiło ono wyraz zainteresowań artystów tańcem i filmem rodem z Bollywood – pełną dynamiki, koloru i zapachu kadzideł kulturą Indii.
- Po obejrzeniu filmu produkcji indyjskiej, z pięknymi tańcami, nasi aktorzy sami wybrali temat spektaklu – powiedziała Monika Walkiewicz, choreograf „Święta Diwali”. - Mieli też duży wpływ na kształt przedstawienia. Przygotowywali je przez cztery miesiące, etapami, w taki sposób, aby ostatecznie tańce móc wykonać samodzielnie, bez pomocy terapeutów. Ponieważ pomieszczenia w ośrodku mamy nieduże, przeprowadzaliśmy próby także w sali kinowej. To była trudna praca, ale towarzyszył jej wielki entuzjazm. Teraz kiedy patrzę na swoich aktorów, jestem zdumiona, że tutaj, w tym wspaniałym teatrze, tak świetnie potrafili sobie radzić tańcem.
Ku tradycyjnym formom skłaniał się z kolei Zespół Teatralny „Przyjaciele” ze Stowarzyszenia Przyjaciół Teatru „Arka” we Wrocławiu, który zaprezentował przedstawienie „Kochana rodzina” – niezwykle ciepłą i

urzekającą prostotą opowieść o radościach

i niedogodnościach życia rodzinnego. Pomysłodawcą scenariusza spektaklu jest Marcin Guźla, jeden z niepełnosprawnych aktorów biorących udział w przedstawieniu. Jednak „Albertiana” to także wydarzenie kulturalne, gdzie swoje umiejętności prezentują soliści. W tym roku na deskach Teatru Słowackiego wystąpili: Marta Wawrzynek, Karolina Przybysz, Eliza Beniowska, Dariusz Jonasoraz Jakub Rusin. Każdy z wokalistów został laureatem eliminacji regionalnych VIII „Albertiany”. Jak co roku w premierowym przedstawieniu pozakonkursowym wystąpili także podopieczni naszej Fundacji z Teatru „Radwanek”. Jego aktorami są osoby niepełnosprawne intelektualnie, mieszkańcy Schroniska im. Brata Alberta w Radwanowicach. Anna Dymna, reżyser i autorka scenariusza, wraz z terapeutkami Jolantą Tobołąi Marią Krzystanek, na tegoroczną „Albertianę” przygotowały z aktorami „Radwanka” „Rzepkę” Juliana Tuwima. Publiczność wypełniająca teatr

do ostatniego krzesła

nagrodziła brawami nie tylko pomysł spektaklu, w którym głosu bajkowym postaciom użyczyli krakowscy aktorzy, oraz grę aktorów, ale także kostiumy zaprojektowane przez Ryszarda Melliwę i piosenkę Macieja Wojtyszko z muzyką Andrzeja Zaryckiego.
Punktem kulminacyjnym imprezy było wręczenie przez kardynała Franciszka Macharskiego Medali Brata Alberta ludziom szczególnie zasłużonym w niesieniu pomocy osobom niepełnosprawnym. W tym roku laureatami odznaczenia zostali: ks. Antoni Sołtysik, Stanisław Dyrda, Bożena Piotrowiczoraz Paweł Kukiz.
- Czym jest dla mnie to wyróżnienie? – zastanawiał się przez chwilę lider zespołu „Piersi”, który po ceremonii wręczenia medali, wraz z Karoliną Sawką, zwyciężczynią ubiegłorocznego Festiwalu Zaczarowanej Piosenki im. Marka Grechuty, wykonał jedną ze swoich piosenek. – Każde słowo, którego bym użył, zabrzmi banalnie. Bez względu na to, co już zrobiłem, traktuję to wyróżnienie jako zobowiązanie do dalszego wspierania osób niepełnosprawnych. Pomaganie im nie jest dla mnie czymś nadzwyczajnym, rodzajem poświęcania się. To odruch zupełnie naturalny, może nawet egoistyczny, bo przecież dający satysfakcję. Poza tym przeraża mnie trochę myśl, że, gdy zastukam do bram świętego Piotra, pierwszą rzeczą, jaką usłyszę, będą słowa: „Oddawaj medal! Nie zasłużyłeś na niego!”. W pomoc osobom niepełnosprawnym pragnę więc angażować się jeszcze intensywniej.
Laureaci „Albertiany”, która odbywała się pod honorowym patronatem Bogdana Zdrojewskiego, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Jarosława Dudy, Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, Marka Nawary, Marszałka Województwa Małopolskiego, ks. kard. Franciszka Macharskiego oraz ks. bp. Stefana Regmunta, otrzymali nagrody ufundowane przez władze wojewódzkie, samorządowe i sponsorów. Nas natomiast najbardziej cieszy fakt, że, wspólnie z naszymi Przyjaciółmi z Fundacji im. Brata Alberta, zorganizowaliśmy imprezę, która na twarzach wszystkich uczestników wywoływała uśmiech.

Laureaci Medalu Brata Alberta 2008:

– ks. Antoni Sołtysik z Krakowa, proboszcz Parafii św. Mikołaja w Krakowie – za 25-letnią pomoc osobom niepełnosprawnym oraz udostępnianie kościoła w celu realizacji projektów różnych organizacji pozarządowych;
– Stanisław Dyrda, prywatny przedsiębiorca z Sieprawia i były król kurkowy – za bezinteresowną pracę i pomoc przy budowie wielu placówek przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych;
– Bożena Piotrowicz ze Zgierza – za efektywne zaangażowanie w tworzenie ośrodków wczesnej interwencji i rehabilitacyjno-szkoleniowych, wraz z domami mieszkalnymi i hostelami dla osób niepełnosprawnych intelektualnie;
– Paweł Kukiz, wokalista z Warszawy – za wspieranie i udział w wydarzeniach kulturalnych z udziałem osób niepełnosprawnych oraz wydatną pomoc tym osobom w rozwoju artystycznym.

Laureaci VIII Ogólnopolskiego Przeglądu Twórczości Teatralno Muzycznej Osób Niepełnosprawnych „Albertiana”:

Region I (woj. kujawsko-pomorskie, woj. warmińsko-mazurskie, woj. pomorskie, zachodniopomorskie):
– Grupa Teatralna „Zgiełk” z WTZ przy Katolickim Stowarzyszeniu Niepełnosprawnych Diecezji Ełckiej w Ełku – przedstawienie pt. „Pan Tadeusz inaczej”
– Zespół Teatralny „Zaczarowany świat” z WTZ w Kruszwicy – przedstawienie pt. „Bajka o miłości”
– Zespół Teatralno-Muzyczny „Brodniczanie” z WTZ im. Anny Wazówny Towarzystwa Rodziców Dzieci Specjalnej Troski z Brodnicy – przedstawienie pt. „ Muzyczne randez– vous”
– Solistka Marta Wawrzynek z WTZ w Kruszwicy – piosenka pt. „Świat się pomylił” z repertuaru Patrycji Markowskiej,

Region II (woj. mazowieckie, woj. podlaskie, woj. łódzkie):
– Zespół Teatralny „Różowe okulary” z WTZ przy Polskim Stowarzyszeniu Ludzi Cierpiących na Padaczkę Oddział Łódzki w Ozorkowie – przedstawienie pt. „Nowoczesna bajka o Kopciuszku”
– Grupa Teatralna „WTZ Bona” przy Zakładach Spożywczych „Bona” z Łomży – przedstawienie pt. „Nie tylko w Tobie”
– Grupa Teatralna „WTZ Filipów” z WTZ z Filipowi – przedstawienie pt. „Testament”
– Solistka Karolina Przybysz z WTZ przy Polskim Stowarzyszeniu Ludzi Cierpiących na Padaczkę Oddział Łódzki w Ozorkowie – piosenka pt. „Zamiast” z repertuaru Edyty Gepert

Region III (woj. małopolskie, woj. śląskie, woj. opolskie):
– Zespół Teatralny „Pudełko” z WTZ „Promyk” Fundacji Pomocy Dzieciom i Młodzieży Niepełnosprawnej im. Stanisława Kostki z Katowic – przedstawienie pt. „Pudło marzeń”
– Grupa Teatralna z WTZ Caritas Diecezji Gliwickiej z Zabrza – przedstawienie pt. „Stworzenie świata”
– Grupa Teatralna „Sabliki” z WTZ Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Zakopanem – przedstawienie pt. „Janosik”
– Solistka Eliza Beniowska z Ogniska Pracy Pozaszkolnej Nr 1 w Sosnowcu – piosenka pt. „Mały Książe”

Region IV (woj. świętokrzyskie, woj. lubelskie):
– Grupa Teatralna „Kasta” ze Środowiskowego Ośrodka Wsparcia „Pinokio” Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną z Poniatowej – przedstawienie pt. „Święto Diwali”
– Grupa Teatralna „Teatr Maguta” z WTZ z Poniatowej Stowarzyszenia Osób Starszych i Niepełnosprawnych – przedstawienie pt. „Pirackie porachunki”
– Grupa Teatralna „Imago” z WTZ Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Krośnie – przedstawienie pt. „ Stworzenie świata”
– Solista Dariusz Jonas z Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Zamościu – piosenka pt. „ Szczęśliwej drogi już czas” z repertuaru grupy „Vox”

Region V ( woj. dolnośląskie, woj. lubuskie, woj. wielkopolskie):
– Grupa Teatralna Stowarzyszenia Przyjaciół Teatru „Arka” – przedstawienie pt. „Kochana rodzina”
– Grupa Teatralna „Wstęp wolny” z Domu Pomocy Społecznej w Miłowicach
– Grupa Teatralna „Okuliki” ze Środowiskowego Domu Samopomocy „Przyjazny Dom” Fundacji Przyjazny Dom im. Stanisława Jabłonki we Wrocławiu – przedstawienie pt. „Kluskowa Brama”
– Solista Jakub Rusin ze Środowiskowego Domu Samopomocy „Przyjazny Dom” Fundacji Przyjazny Dom im. Stanisława Jabłonki we Wrocławiu – piosenka pt. „Pod niebem” z repertuaru zespołu „Raz, dwa, trzy”.

Galeria zdjęć